سپتیک تانک دستگاهی با مکانیزم نسبتاَ ساده است که عمدتاَ از دو بخش تشکیل شده و با استفاده از جنبش و اکتیویتی باکتریهای بی هوازی موجود در سپتیک تانک، به پالایش ابتدایی فاضلاب ها می پردازد. مخن سپتیک فاضلاب با هزینه های ابتدایی نسبتاَ کمی در ساخت همراه است. از همین رو با قیمت مناسبی عرضه شده و قادر است تا 66 درصد از آلودگی های اولیه جریانات فاضلابی را دفع نماید.

گرچه سپتیک تانک ها  (septic tank)یا همان گندانبار، تا حدود زیادی جامدات را ته نشین کرده و از آلودگیهای ابتدایی فاضلاب ها را از بین میبرد. اما به خاطر داشته باشید که پسآب بدست آمده بازهم قابلیت استفاده در مصارف مختلفی همچون آبیاری شهری، کشاورزی، بهره گیری در صنعت و... را ندارد و بایستی به سوی چاه های جذبی انتقال یابد. بنابراین پاکسازی جریانات فاضلابی توسط سپتیک تانک ها، تا حدود دو سوم انجام میشود و مایع و گاز متان جداشده از جامدات، تحویل چاه های جذبی میشود تا از طریق تصفیه خانه ها یا پکیج های تصفیه فاضلاب صنعتی، باقیمانده‌ی آلودگی ها بطور کامل از بین برود. و نهایتاَ پسابی با کیفیت برای استفاده در انواع مصارف حاصل بیاید.

نحوه عملکرد سپتیک تانک

نحوه عملکرد سپتیک تانک بسته به نوع ساخت و جنس بدنه آن متفاوت خواهد بود. در واقع گندانبار ها به دو صورت تک واحده و دو واحدی طراحی و تولید میشود. باکتریهای بی هوازی هم به صورت پالایش زیستی و هم به گونه پالایش مکانیکی، به تصفیه ابتدایی فاضلاب ها میپردازد.

جریانات فاضلابی ابتدا به درون دستگاه وارد میشود. در جریان ورود فاضلاب به دستگاه سپتیک تانک، کاهش سرعت جریان اتفاق می افتد و تا حدودی از مقدار جامدات ته نشین میگردد. باقیمانده پساب فاضلاب از مخزن ته نشینی اولیه به سوی مخزن دوم جریان می یابد. حدفاصل این دو مخزن، یک آبریزگاه وجود دارد که با استفاده از توری ها و آشغالگیرهایی، از ورود باق جامدات و ذرات معلق جلوگیری می کند. پساب کاملاَ مایع و گاز متان بدست آمده، نهایتاَ به سوی چاه های جذبی هدایت میشود.

به یاد داشته باشید که در طراحی انواع سپتیک تانک نوین، از سیستم های آر بی سی بهره گرفته میشود. تکنولوژی RBC موجب میشود که به خوبی تا 60 الی 66 درصد از آلودگیهای فاضلاب دفع شود. اما در سیستم های سپتیک تانک قدیمی، تنها تا 30 درصد از آلودگی ها کم میشد و این به معنای ضعف شدید در عملکرد پالایشی اولیه بود.

طراحی ظرفیت گند انبار

طراحی و ساخت سپتیک تانک ها بر اساس پارامترهای مختلفی همچون «ظرفیت» انجام میگیرد. در حقیقت بر اساس عامل ظرفیت، طراحی گند انبار به دو گونه «کاملاَ پیش ساخته» و «نیمه پیش ساخته» صورت می پذیرد. بدین گونه که:

نکته جالب دیگری که بایستی بدانید، در رابطه با «وابستگی نوع تولید با حجم سپتیک» است. به طوری که:

• انواع مخزن سپتیک در بازه ظرفیتهای 3 مترمکعب الی 126 متر مکعب، بطور کامل در کارخانه سازنده تولید میگردد.
• اما در ظرفیتهای بیشتر از 126 مترمکعب، قطعات در کارخانه تولید شده و بصورت جداگانه به محیط پروژه انتقال می یابد. چرا که حمل سپتیک تانک های با بیش از ظرفیت 126 مترمکعب، بسیار سخت می باشد. درنتیجه یکایک قطعات در محیط پروژه با استفاده از اتصالات آب بندی، به یکدیگر وصل (دمونتاژ) میشوند.

ظرفیت های سفارشی که مدنظر دارید، بطور کامل قابل اجرا می باشد. تنها کافیست که شرایط و نیازهای پروژه ای را برای کارشناسان فنی شرکت سازنده شرح دهید و سپس سفارش نهایی خود را ثبت کنید.

ابعاد سپتیک تانک

مبنای تغییرات در اندازه هر دستگاه سپتیک تانک (گندانبار)، دو عامل «نوع طراحی» و «ظرفیت مخزن» می باشد. از همین رو بر مبنای ظرفیت گندانبار، ابعاد و اندازه های آن نیز (طول و قطر) دچار تغییرات میشود. برای بیان بهتر موضوع، به مثالهای زیر توجه نمایید:

• مخزن فاضلاب با ظرفیت 3 مترمکعب، با طول 3 و قطر 1.2 تولید میشود.
• گندانبار با ظرفیت 15 مترمکعب، با طول 5 و قطر 2 تولید می گردد.
• و یا سپتیک تانک پلی اتیلن با ظرفیت 30 مترمکعب، با طول 6 و قطر 2.5 ساخته میشود.
• ضمناَ در ابعادی بزرگتر، طراحی و ساخت گندانبار های با ظرفیت 50 مترمکعب، با طول 10 و قطر 2.5 متر انجام میگیرد.

نکات مهم طراحی مخزن سپتیک دو انباره

در رابطه با طراحی مخازن سپتیک تانک، میتوان به نکات زیر به صورت خلاصه اشاره داشت:

• جلوگیری از گرفتگی: در این تجهیزات، لوله های ورودی و خروجی وجود دارد که معمولاً برای جلوگیری از گرفتگی، به شکل «T» طراحی و ساخته می شوند. همچنین در شاخه بالایی لوله نیز، عمل تخلیه صورت می گیرد .
• قطر لوله: توجه داشته باشید که قطر لوله ورودی نباید کمتر از 4 اینچ باشد.
• کفسازی سپتیک: در سرتاسر عرض تانک مانعی به فاصله 15 سانتی متر از دیواره تانک، بایستی نصب شود. کف سپتیک تانک ساخته شده برای جمعیت های کمتر از 30 نفر مسطح و بدون شیب است. ولی برای مخازن بیشتر از 30 نفر، سطح قسمت اول سپتیک تانک باید شیبی برابر نسبت به سطح افق داشته باشد.
• عمق موثر: عمق مؤثر برای سپتیک تانک افقی یاعمودی حداقل 120 سانتی متر است. این اندازه همان ارتفاع سطح آزاد فاضلاب می باشد. معمولاً از سطح آزاد فاضلاب تا سقف نیز حدود 30 تا 40 سانتی متر فاصله در نظر گرفته می شود. البته در تانک های با ظرفیت بزرگ، از نظر اقتصادی لازم است عمق مؤثر بیشتری در نظر گرفته شود.
• راندمان: به لحاظ راندمان کاری سپتیک تانک، عمق مؤثر کمتر دارای بهره و تأثیر بالاتری است.
• حجم انبارها: قسمت ورودی (بخش اول) سپتیک تانک معمولاً حجمش در حدود دو برابر قسمت دیگر است. دلایل این امر پیشتر گفته شد.
• چگونگی جریان فاضلاب: جریان فاضلاب بین دو قسمت یا بوسیله سرریز است. و یا از بدنه دیوار داخلی، به فاصله «30 سانتی متر» تا «45 سانتی متر» از سطح آزاد فاضلاب، سوراخهایی به قطر 10سانتی متر و به فاصله محور تا محور برابر 30 سانتی متر در نظر می گیرند. این دو شیوه موجب میشود تا فاضلاب بین دو قسمت جریان داشته باشد.

سپتیک تانک عمودی دو قسمته

در صورتی که سپتیک تانک به صورت عمودی تولید گردد نقشه آن تغییر می کند و بصورت ایمهاف تانک باید اجرا گردد. معمولا در مخزن سپتیک فاضلاب عمودی از جنس بتن، حالت قیفی درون مخزن باعث ته نشینی جامدات به قسمت تحتانی سپتیک تانک می گردد. ولی در حالت پلی اتیلن بهداشتی دوجداره (HDPE) موضوع متفاوت است.

چنانچه مشتری بر ساخت «مخزن سپتیک پلی اتیلن عمودی» اصرار داشته باشد، موضوع حذف جامدات باید از طریق لوله های بسیار بلند و خاصی که روی این مدل دستگاه نصب میشود، انجام بگیرد. این لوله های بلند به قسمت پایین سپتیک تانک، در ابتدا و انتهای دستگاه نصب میشود. در این مخازن، مواد جامد ته نشینی شده و مواد روغنی به صورت شناور در می آیند. همچنین لجن نیز در ته سپتیک تانک انبار می شود که این لجن ها هم هر دو سال یکبار از کف گندانبار لجن روبی می شوند.

مزایای سپتیک تانک

سپتیک تانک (Septic Tank) با ویژگی ماهیتی «پالایش عالی اولیه جریانات فاضلابی»، دارای مزایای بسیار ویژه و جذابی می باشد:

• هزینه ابتدایی ساخت این تجهیزات بسیار کم است. از همین رو با قیمتهای عالی ارائه شده و برای استفاده در کارگاه های تولیدی کوچک و با حجم ساخت محدود، فوق العاده مناسبتر است.
• پالایش فاضلاب در شیوه های نوین، تا 66 درصد انجام میشود. این در حالیست که سپتیک تانک های سنتی، تنه تا 30% از آلودگیهای فاضلاب را دفع میکردند.
• نصب گندانبار بسیار ساده و با سرعت نصب بسیار بالایی همراه خواهد بود.
• عدم نیاز به استفاده از دستورالعملها و ضوابط سخت و پیچیده
• با توجه به استفاده از گریدهای با کیفیت مواد اولیه پلی اتیلنی و پلیمری، طول عمر این مخازن بسیار بالاست.
• استفاده از بتن های ضد سولفات تیپ 5 و لایه های مقاوم ایزوگام شده
• تعمیرات و نگهداری از سپتیک تانک ها بسیار ساده و کم هزینه است.
• نوع نصب گند انبار ها عمدتاَ به صورت دفنی انجام میشود. بنابراین فضای محیط کارگاه، کمتر اشغال میشود.
• عدم سوختگی قطعات الکترونیکی. (در واقع هیچ قطعه الکتریکی در طراحی مخزن سپتیک استفاده نمیشود)
• بسته به نیاز پروژه ها، ضخامت بدنه مخزن سپتیک قابل طراحی است. به همین دلیل بدون هیچ مشکلی قابلیت تصب در عمق تا 16 متر را نیز دارند.
• استفاده از سپتیک تانک های شرکت پایپ گستر به کاهش مصرف انرژی نیز کمک میکند. چرا که تنها با استفاده از لجن های فعال و فعالیت باکتری های هوازی، به پالایش فاضلاب ها میپردازد. (برخلاف انواع پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی)