فیلتر شنی (سند فیلتر) در حکم فیلتر یا مخزنی عمل میکند که به شفاف سازی آب و از بین بردن ناخالصی ها و ذرات جامد معلق در آن می پردازد. انواع فیلتر شنی با بدنه هایی از متریالهای فایبرگلاس (کامپوزیت) و یا فلز ضدزنگ طراحی و تولید میشود. بایستی بدانید که استفاده از سند فیلتر نه تنها برای ته نشین سازی ذرات معلق در آب و از بین بردن رنگ کدر آب بسیار مناسب است. بلکه به لحاظ عملکردی نیز کاملاَ سازگار با طبیعت و محیط زیست می باشد.

قیمت عالی و کم هزینه بودن فرآیند فیلتراسیون، یکی دیگر از ویژگیهای مهم تجهیزات فیلتر شنی محسوب میشود. از این دستگاه ها به منظور تصفیه سازی آب واحدهای صنعتی، استخرهای پرورش ماهی، واحدهای مسکونی، تجاری و اداری، منابع آب آشامیدنی اردوگاه ها، مجتمع های رفاهی و پادگان ها و... استفاده میشود. پس واضح است که انواع فیلتر شنی که بسته به نوع خود، ذرات تا 50 و یا 100 میکرون را دفع می کنند، دارای کاراییهای متنوعی می باشند. اما سوال اینجاست که نحوه عملکرد مدلهای مختلف سند فیلتر، چگونه متفاوت است؟

فیلتر شنی چگونه عمل میکند؟

بسیاری از مواد و ذرات جامد موجود در آب، به هیچ عنوان ته نشین نمی شوند. از سوی دیگر، آب آشامیدنی و مناسب برای استفاده از صنعت، نباید دارای هیچگونه رنگ بوده و بایستی کاملاَ شفاف باشد. اینجاست که نقش مهم فیلتر شنی بیش از پیش مشخص می شود. با استفاده از این تجهیزات، امکان شفاف سازی آب و ته نشین سازی ذرات معلق جامد در آب وجود خواهد داشت.

طراحی چندین لایه سیلیس یا شن (به عنوان بستری کاملاَ متخلخل برای گیرکردن ذرات معلق آب) با میزان درجه بندی متنوع، شرایط فیلتراسیون را در درون مخازن فیلتر شنی فراهم میکنند. از همین رو قادر است تا هرگونه رنگ، باکتری و مواد جامد موجود در ب که اندازه ای بالاتر از 50 میکرون دارند را دفع نماید.

فرم طراحی فیلتر شنی

طراحی فیلتر شنی، با توجه به نوع مکانیزم این دستگاه غالباَ به صورت عمودی صورت می گیرد. گرچه در ظرفیت های زیاد، طراحی مخازن سند فیلتر بایستی به صورت افقی صورت گیرد.

فیلتر شنی استخر پرورش ماهی

فیلتر شنی مناسب برای استخرهای پرورش ماهی، در حقیقت ایجاد کننده نوعی فیلتراسیون بیولوژیک است. همانطور که میدانید آب استخرهای پرورشی همواره باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد. این در حالیست که معمولاَ برعکس است و این آبها مملو از خرده نان، بقایای غذاهای آبزیان و همچنین فضولات آبزیان است. از همین رو فیلتراسیون آب استخر توسط صافی شنی مقداری متفاوت خواهد بود. زیرا ابتدا بایستی یک لاین تخلیه تعبیه کرد و سپس آب استخر را به این لاین مکش کرد.

در این لاین فیلتراسیون باید بسترهایی متخلخل از سنگریزه و شن وجود داشته باشد تا به هنگام ورود آب استخر به خط تخلیه، ذرات معلق و جامد آن در این بسترها گیر کند. در نتیجه فضولات ماهی ها، مواد آلی فاسد شده، جلبکها و خزه‌های درون استخر پس از گذشت چند هفته ماده ای مشابه با صابون را در بستر فیلتر ایجاد می‌کنند. درنهایت نیز آب استخر به طور طبیعی تصفیه و عناصر اضافی تجزیه میشوند. با وجود این بسترهای متخلخل، روند پالایش و فیلتراسیون آب بطور طبیعی و مستمر انجام خواهد شد.

مقایسه فیلتر شنی فایبرگلاس و فلزی

یکی از عوامل مهم در چگونگی عملکرد انواع فیلتر شنی، نوع جنس بدنه آن می باشد. عمدتاَ در ساخت این مخازن فیلتراسیون از دو متریال «فایبرگلاس» و «فولاد» استفاده میشود. اما هر کدام از این متریالها دارای چه ویژگیهایی هستند؟!. در بحث مقایسه فیلتر شنی فایبرگلاس و فلزی میتوان به دو عامل توجه بیشتری داشت:

• میزان پالایش: بطور کلی سند فیلتر شنی از وجود صفحه های نازل سود می برد. نازلها به همین صفحه ها (ورقها) متصل میشود. به همین دلیل سطح پالایش و فیلتراسیون فیلترهای شنی گسترده تر خواهد بود و آب پالایش شده‌تر و شفاف تری را در اختیار کارفرما قرار میگیرد.
• عمر طولانی: به لحاظ ماندگاری، کفه ترازو به سمت مدلهای فایبرگلاس سنگین تر می باشد. چرا که فیلتر شنی فایبرگلاس به دلیل ضدآب بودن و دو لایه بودن سطح داخلی پلی اتیلنی خود، دارای طول عمر به مراتب بیشتری می باشد. همچنین مدلهای فایبرگلاس در مقابل ضربه و خوردگی نیز دارای مقاومت بسیار عالی تری می باشند. پیشنهاد میشود که فیلترهای شنی پس از انجام عملیات سندبلاست، حتماَ رنگ زده شوند و لایه‌های بیرونی‌شان دارای مقاومت بیشتری شود.

انواع فیلتر شنی

انواع فیلتر شنی بر اساس چگونگی و سرعت عملکرد، به سه دسته کلی تقسیم بندی میشوند:

• صافی شنی تحت فشار
• سند فیلتر آهسته (کند)
• تند یا سریع (گرانشی)

هر سه نوع فیلترها در سراسر جهان در صنعت آب به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. دو مورد اول نیاز به استفاده از مواد شیمیایی فلوکولانت دارند تا بتوانند با راندمان بالا کار کنند. در حالی که فیلتر شنی کند می تواند آب بسیار با کیفیتی با حذف عوامل بیماری‌زا و میکروبی (از 90 به 99 % با توجه به میزان فشار)، طعم و بوی نامطبوع آب را بدون نیاز به مواد شیمیایی حذف نمایند.

تجهیازت سند فیلتر به جز کاربرد در تصفیه خانه های صنعتی، میتوانند در تصفیه خانه های کوچک و خانگی نیز بدلیل در دسترس بودن متریال مصرفی آن مورد استفاده قرار گیرند.

 فیلتر شنی سطحی و عمقی

فیلتر عمقی عمدتاَ همراه با بسترهای شنی و ماسه ای می باشد. مجموعاَ دو نوع فیلتر برای جداسازی جامدات از مایعات وجود دارد:

• فیلترهای سطحی:  در مدلهای سطحی، ذرات جامد و معلق آب بر روی یک سطح قابل نفوذ، درگیر میشوند.
• فیلتر شنی عمیق: ذرات معلق و جامد موجود در آب در نوع فیلترهای عمیق، درون یک بستر متخلخل از مواد قرار می گیرند.

علاوه بر این مورد، دستگاه های غیرفعال و فعال برای ایجاد فیلتراسیون مایعات از جامد همانند فیلترهای مجهز به سیستم خود نظافت اسکرینی، فیلتر هیدروسیکلون و سانتریفیوژها وجود دارد.

انواع مختلفی از فیلترهای عمقی وجود دارد. برخی از آنها از مواد فیبری و برخی دیگر از مواد گرانولی برای تصفیه آب استفاده می کنند. فیلتر شنی نمونه ای از فیلتر عمقی با موارد گرانولی می باشد. از این نوع فیلتر عموما برای:

• جداسازی مقادیر کوچک (10 پی پی ام یا 10 گرم در هر متر مکعب)
• و همچنین مواد جامد ریز (کمتر از 100 میکرومتر) در محلول های آبی

استفاده میشود. بیشترین کاربرد این نوع صافی در تصفیه پساب فاضلاب می باشد.

فیلتر شنی تحت فشار

پراستفاده ترین مدلهای سند فیلتر کشور، فیلتر شنی تحت فشار است. چرا که:

• سرعت پالایش و فیلتر در این روش بسیار زیاد است.
• در این روش، مواد و ذرات معلق تا اندازه 100 میکرون دفع و حذف میشوند.
• شکل ساخت فیلتر شنی تحت فشار به گونه استوانه ای می باشد و در ظرفیت های زیاد با فرم عمودی طراحی و تولید میشود.
• ساخت قطعات داخلی این تجهیزات غالباَ از متریال پلی پروپیلن صورت میپذیرد.

فیلتر شنی تند (سریع)

فیلتر شنی تند به منظور تولید آب شرب عالی به دو مرحله:

• پیش تصفیه (انعقاد و لخته سازی) و
• تصفیه تکمیلی (عمدتاَ گندزدایی با کلرزنی)

نیازمند است. فیلتر شنی تند یک واحد کاملا فیزیکی برای تصفیه آب آشامیدنی است. این فیلترها ذرات معلق نسبتا بزرگ را حذف میکنند و از بازدهی بالایی برخوردارند. دو نوع متداول آنها شامل فیلترهای شنی سریع ثقلی و فشاری میباشد.

فیلتر شنی کند

فیلتر شنی کند فاقد فشار بوده و از فرآیندهای بیولوژیکی در راستای تصفیه و پالایش آب استفاده می کند. در واقع با این روش، هرگونه باکتری، جلبک، خزه، میکرو ارگانیسم و... از آب حذف میگردد. این پروسه گندزدایی آب از آنجایی دارای اهمیت است که در آن از استفاده از هرگونه مواد شیمیایی پرهیز میشود. فقط در صورت نیاز، از لایه‌هایی از کربن های فعال برای امور تصفیه سازی استفاده میشود.

به یاد داشته باشید که فیلتر شنی کند بدون نیاز به برق، کار می کند.